Πώς να βρείτε το ψέμα σε λιγότερο από 5 λεπτά (Μέρος 1ο)

  

  Ο οδηγός ανίχνευσης ψεύδους είναι χωρισμένος σε 5 μέρη. Ας ξεκινήσουμε με το 1ο μέρος, αναλογιζόμενοι ότι ο μέσος άνθρωπος λέει τουλάχιστον ένα ψέμα ανά ημέρα (βλ. αντίστοιχη έρευνα), το 92% ενός δείγματος φοιτητών παραδέχτηκαν ότι είχαν πει ψέμματα στο/στη σύντροφό τους (βλ. έρευνα), ενώ σε μία άλλη έρευνα το 32% είπαν ψέματα στο/στη σύντροφο για μία αγορά που έκαναν, το 63% δήλωσε ψευδώς στην εργασία ότι έχει ασθενήσει, το 13% έριξε το φταίξιμο σε συνάδελφο για κάτι που έκανε, το 71% είπε ψέματα σε φίλους και οικογένεια για να μη τους στενοχωρήσει, ενώ το 28% είπε ψέματα στο/στη σύζυγο σχετικά με μία εξωσυζυγική σχέση.

  Επιπλέον, όταν σε μία έρευνα γυναίκες (και δεν καταλαβαίνω γιατί μόνο γυναίκες) ρωτήθηκαν για τον αριθμό των συντρόφων που είχαν στο παρελθόν, αυτές δήλωσαν κατά μέσο όρο ότι είχαν 2,6. Όταν όμως τις συνέδεσαν σε ανιχνευτή ψεύδους (έναν πολύγραφο) δήλωσαν παραπάνω, με το μέσο όρο να ανέρχεται στους 4,4.

Για να βρείτε λοιπόν αν κάποιος σας λέει ψέματα ή όχι, ακολουθείστε τα παρακάτω:

1) Η ΓΛΩΣΣΑ των ΜΑΤΙΩΝ
  Καθόλου ή λίγη οπτική επαφή αποτελεί κλασική ένδειξη ψεύδους. Αντιθέτως, όταν κάποιος/α λέει την αλήθεια και κατηγορείται ότι λέει ψέμματα, θα στρέψει όλη του/της την προσοχή σ'αυτόν/αυτήν που του προσάπτει την κατηγορία και θα 'κλειδώσει' τα μάτια μ'αυτόν/αυτήν.

2) ΈΛΛΕΙΨΗ ΖΩΝΤΑΝΙΑΣ
  Το ψεύδος έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη κίνηση χεριών-ποδιών. Τα χέρια μπορεί να είναι στις τσέπες, ή όταν κάθεται κάποιος/α να ακουμπούν στα πόδια του/της. Ακόμη, το άτομο είναι πιθανό να σταυρώσει τα χέρια ή τα πόδια του. Και όταν κάνει κάποια κίνηση, αυτή θα είναι μηχανική και επίπλαστη, όπως αυτή ενός πρωτάρη ηθοποιού ή πολιτικού.

3) Η ΣΥΓΚΑΛΥΨΗ
  Αν το χέρι πάει (ασυναίσθητα) στο στόμα κατά την απάντηση σε μια ερώτηση, ή κατά τη διάρκεια μίας δήλωσης, αυτό υποδηλώνει μία υποσυνείδητη προσπάθεια απόκρυψης των λέξεων. Αν ο/η ψευδόμενος/η ακούει μόνο και ακουμπήσει το αυτί του/της, και αυτό αποτελεί εκδήλωση μιας υποσυνείδητης άρνησης να ακούσει αυτά που λέγονται. Το ξύσιμο της μύτης ή των ματιών, είναι και αυτά ένας τρόπος αποστασιοποίησης από την κατάσταση που βιώνει κάποιος/α.

4) ΤΟ ΜΙΣΟ ΑΝΑΣΗΚΩΜΑ
  Το ανασήκωμα του ώμου ή των ώμων είναι μία κίνηση που κάνει κάποιος/α όταν δεν ξέρει κάτι ή αδιαφορεί για κάτι. Αν αυτή η κίνηση γίνει τελείως ανεπαίσθητα-φευγαλέα, τότε είναι ένδειξη για κάτι άλλο. Το άτομο αυτό προσπαθεί να δείξει προς τα έξω ότι είναι χαλαρό και άνετο, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι.

5) ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΤΙΜΙΝG
  Αν κάποιος/α κουνήσει καταφατικά το κεφάλι του/της λίγο πριν ή καθώς λέει κάτι, αυτό είναι μία ένδειξη για την αλήθεια των λεγομένων. Αν όμως κουνήσει το κεφάλι αφότου έχει ολοκληρώσει αυτά που είπε, το άτομο προσπαθεί να δείξει πεπεισμένο γι'αυτά που λέει, δίχως αυτή η κίνηση του να βασίζεται σε πραγματικά συναισθήματα. Το ίδιο ισχύει και για τις κινήσεις των χεριών. Αν αυτές επακολουθήσουν των λεγόμενων δείχνουν προσπάθεια για εξαπάτηση. Ακόμη και οι εκφράσεις προσώπου θα πρέπει να είναι συγχρονισμένες αν πρόκειται για αληθινά συναισθήματα. Αν κάποιος/α είναι θυμωμένος, αυτό θα πρέπει να αποτυπωθεί στο πρόσωπο του/της πριν ή κατά τη διάρκεια της φράσης “έχω θυμώσει πολύ μαζί σου”, και όχι μετά. Τέλος, καθώς μιλά το άτομο, η κίνηση του κεφαλιού θα πρέπει να συμβαδίζει με αυτά που λέει. Θα το κινήσει ενδεχομένως για να δώσει έμφαση σε κάποιο σημείο. Αν το κινήσει σε σημεία που είναι άκυρα, ή δεν το κινεί καθόλου, τότε υπάρχει ένδειξη ψεύδους.

6) Η ΑΝΤΙΦΑΣΗ
  Το timing (ή συγχρονισμός) είναι σημαντικό, αλλά εξίσου σημαντικός είναι και ο τύπος της χειρονομίας, ή της έκφρασης. Η άνδρας που λέει στη γυναίκα του ότι τον αγαπά και ταυτόχρονα παρουσιάζει ένα συνοφρύωμα ή τα σφιχτά σταυρωμένα χέρια όταν κάποιος/α δηλώνει πως αισθάνεται καλά στέλνουν ένα αντιφατικό μήνυμα που σχετίζεται με το ψεύδος.

7) ΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ και ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
  Ο συγχρονισμός των συναισθημάτων είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να γίνει προσποιητά. Μία απάντηση που δεν είναι αληθινή δεν θα είναι και αυθόρμητη και έτσι υπάρχει μία
ελαφρά καθυστέρηση στην εμφάνιση του επίπλαστου συναισθήματος. Η διάρκεια ενός ψεύτικου συναισθήματος είναι επίσης καθοριστικής σημασίας. Θα διαρκέσει παραπάνω απ'ότι ένα πραγματικό συναίσθημα. Επίσης, το ψεύτικο συναίσθημα θα εκλείψει γρηγορότερα απ'ότι το γνήσιο. Το συναίσθημα της έκπληξης για παράδειγμα έρχεται απότομα και διαρκεί για λίγο. Αν έρθει αργότερα από το ερέθισμα και διαρκέσει αρκετά, τότε είναι ψεύτικο.

8) ΠΡΟΣΟΧΗ στα ΧΑΜΟΓΕΛΑ
  Το χαμόγελο είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη έκφραση συγκάλυψης των πραγματικών συναισθημάτων. Συγκαλύπτει (ειδικά στο κάτω μέρος του προσώπου) το θυμό, την απέχθεια, τη λύπη ή το φόβο. Αν το χαμόγελο είναι επίπλαστο, το στόμα είναι πιθανό να είναι κλειστό και δε θα υπάρχει καμία κίνηση στα μάτια ή στο μέτωπο. Για να είναι ένα χαμόγελο πραγματικό θα πρέπει να περιλαμβάνει ολόκληρο το πρόσωπο.

  Στο 2o Μέρος θα ακολουθήσουν τα υπόλοιπα μη λεκτικά στοιχεία που αποκαλύπτουν το ψεύδος. Τα ανωτέρω (8 σημεία) βασίστηκαν στο (ενδιαφέρον) συγγραφικό έργο του Ντέιβιντ Λίμπερμαν και στο 5ο μέρος θα ακολουθήσει μία κριτική προσέγγιση.